گلخانه های کردستان درمسیر رشد؛ از 53 هکتار فعلی تا هدف گذاری 200 هکتاری

به گزارش ایرنا، توسعه گلخانه یکی از محورهای افزایش بهره وری در بخش کشاورزی به شمار می رود که در سال های اخیر در کردستان هم مورد توجه قرار گرفته است.

در حال حاضر 152 واحد گلخانه در سطح 53 هکتار در کردستان فعال است و همزمان اجرای 150 هکتار واحد جدید در قالب شهرک های کشاورزی در دستور کار قرار دارد.

به منظور بررسی وضعیت موجود، چالش ها، فرصت ها و برنامه های پیش رو، گفت و گویی با زاهد حاجی میرزایی مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.

ایرنا: با توجه به هدف گذاری افزایش سطح گلخانه ها به 200 هکتار، چه برنامه ریزی ها و اقدامات عملی برای تحقق این هدف در دستور کار قرار گرفته است؟

حاجی میرزایی: در راستای توسعه کشاورزی مدرن و بهره وری منابع در استان برنامه ریزی هایی برای احداث و گسترش گلخانه ها به مساحت 200 هکتار صورت گرفته است. این اقدامات در قالب شهرک های کشاورزی و با هدف افزایش تولید، اشتغال زایی و مقابله با چالش های اقلیمی مانند کم آبی انجام می شود.

در حال حاضر،153 واحد گلخانه ای در استان داریم که در مجموع 53 هکتار را پوشش می دهند و سالانه حدود 10 هزار تن محصول تولید می کنند.

150 هکتار گلخانه هم در قالب شهرک های کشاورزی در دست اجرا است و پس از تکمیل زیرساخت ها، این واحدها به سرمایه گذاران واجد شرایط واگذار خواهد شد.

ایرنا: چه چالش هایی در مسیر توسعه گلخانه ها در استان وجود دارد و برای رفع آن ها چه راهکارهایی در نظر گرفته شده است؟

حاجی میرزایی: توسعه گلخانه ها به ویژه در مناطقی با شرایط آب و هوایی نامساعد یا کمبود منابع آبی می تواند فرصت های خوبی ایجاد کند اما با چالش های متعددی نیز همراه است؛ از جمله این چالش ها، هزینه های اولیه بالا برای ساخت و تجهیز گلخانه ها است که به سرمایه گذاری قابل توجهی نیاز دارد.

کمبود نیروی کار ماهر در مدیریت و بهره برداری از گلخانه ها، رقابت با محصولات فضای باز و مشکلات دسترسی به بازارهای پایدار، نوسانات قیمت محصولات کشاورزی و هزینه های انرژی از دیگر چالش های پیش روی واحدهای گلخانه است.

در گلخانه ها مصرف بهینه آب و استفاده از فناوری های آبیاری مدرن مانند هیدروپونیک و آکواپونیک ضروری و حفظ دما، رطوبت و نور مناسب نیازمند سیستم های گرمایش، سرمایش و تهویه پیشرفته است و بدون مدیریت مناسب، گلخانه ها می توانند به محلی برای گسترش سریع آفات و بیماری ها تبدیل شوند و این موارد هم از دیگر مسائل موجود در مسیر توسعه واحدهای گلخانه است.

بی شک برای رفع هر چالشی راهکارهایی وجود دارد و برای برطرف کردن چالش های پیش روی توسعه گلخانه ها در استان هم راهکارهایی مانند سرمایه گذاری در فناوری و به عبارتی استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند سیستم های اتوماسیون و سنسورهای هوشمند، بهره مندی از سیستم های آبیاری مدرن برای کاهش مصرف آب، مدیریت زیست محیطی با استفاده از مبارزه بیولوژیکی و روش های کشاورزی پایدار برای کنترل آفات، آموزش و مهارت آموزی به عبارتی تربیت نیروی کار متخصص و آموزش های مداوم برای بهبود کارایی، بازاریابی هوشمند یعنی ایجاد شبکه های توزیع موثر و استفاده از پلتفرم های دیجیتال برای فروش، استفاده از حمایت های دولتی و بیمه محصولات کشاورزی برای کاهش ریسک ها و بهره مندی از انرژی های تجدیدپذیر مانند خورشیدی برای کاهش هزینه ها، وجود دارد.

ایرنا: آیا حمایت های دولتی یا تسهیلات خاصی برای سرمایه گذاران بخش گلخانه ای در استان کردستان در نظر گرفته شده است؟

حاجی میرزایی: بله، دولت و نهادهای مرتبط در استان کردستان حمایت های متعددی برای توسعه گلخانه ها و جذب سرمایه گذاران در این حوزه ارائه می دهند.

از جمله این حمایت ها می توان به تسهیلات مالی و بانکی اشاره کرد که در سال های اخیر، ده ها طرح احداث گلخانه به بانک های عامل معرفی شده اند تا از تسهیلات مالی بهره مند شوند.

بانک کشاورزی با پرداخت تسهیلات قابل توجه، از احداث گلخانه های بزرگ در استان حمایت کرده است.

افزون براین دولت با ایجاد شهرک های کشاورزی، زیرساخت های لازم برای احداث گلخانه ها را فراهم کرده است و این واحدها را به سرمایه گذاران واجد شرایط واگذار می کند.

ایرنا: با توجه به تولید سالانه هشت هزار تن محصول در گلخانه های موجود، پیش بینی شما از میزان تولید با تحقق سطح 200 هکتاری چیست؟

حاجی میرزایی: با در نظر گرفتن میانگین تولید به ازای هر هکتار 250 تا 300 تن با توسعه 200 هکتار گلخانه در استان 50 تا 60 هزار تن افزایش تولید خواهیم داشت.

ایرنا: چه نوع محصولات گلخانه ای در استان بیشترین سهم تولید را دارند و برنامه ای برای تنوع بخشی به این محصولات وجود دارد؟

حاجی میرزایی: باتوجه به اینکه گلخانه محیط کنترل شده است و اقلیم داخل فضای گلخانه متناسب با هر محصولی تنظیم می شود لذا محدودیتی در انتخاب نوع محصول تولیدی نخواهیم داشت، در حال حاضر محصولات گلخانه ای در استان شامل سبزی و صیفی، توت فرنگی، گیاهان دارویی، نهال درختان میوه کشت، گل و گیاهان زینتی است.

ایرنا: نقش فناوری و دانش روز در توسعه گلخانه های استان را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا آموزش یا انتقال فناوری به بهره برداران در دستور کار است؟

حاجی میرزایی: فناوری و دانش روز نقش بسیار مهمی در توسعه گلخانه های استان ایفا می کند. این نقش ها را می توان در چند بخش اصلی شامل بهینه سازی مصرف آب و انرژی سیستم های هیدروپونیک و آئروپونیک یعنی استفاده از روش های کشت بدون خاک برای کاهش مصرف آب و افزایش بهره وری، سیستم های آبیاری هوشمند به عبارتی کنترل دقیق رطوبت و تغذیه گیاهان با سنسورهای رطوبت و دما و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر با نصب پنل های خورشیدی برای تامین انرژی و کاهش هزینه ها، دسته بندی کرد.

بهبود کیفیت و افزایش بهره وری محصولات گلخانه های هوشمند با تجهیز گلخانه ها به سیستم های کنترل خودکار دما، رطوبت و نور، استفاده از LEDهای رشدبرای افزایش فتوسنتز و کاهش مصرف برق. نرم افزارهای مدیریت تولید که برای ردیابی رشد گیاهان و پیش بینی بازدهی محصول کاربرد دارد، امکان پذیر است.

کاهش هزینه های نیروی انسانی با استفاده از ربات های برداشت و بسته بندی و بهبود بازاریابی و فروش محصولات ، کاهش هدررفت منابع با بازیافت و استفاده مجدد از آب و کاهش ضایعات کشاورزی با استفاده از فناوری های پیشرفته از مزایای بهره مندی از فناوری در حوزه گلخانه هاست.

ایرنا: چه میزان اشتغال زایی از توسعه گلخانه ها در استان انتظار می رود و چه برنامه هایی برای تربیت نیروی انسانی متخصص دارید؟

حاجی میرزایی: به ازای هر هکتار توسعه و احداث گلخانه 12 نفر اشتغالزایی ایجاد می شود که این افراد از طریق سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی و مدیریت هماهنگی امور ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان می توانند دوره های فنی آموزشی موردنیاز خود را برای کار در واحدهای گلخانه ای سپری کنند.